"Nie ma zdrowia bez zdrowia psychicznego”
W życiu każdego z nas zdarzają się sytuacje, w których czujemy, że brakuje nam sił, aby poradzić sobie z tym, co przynosi życie. Doświadczamy wtedy niepokoju, lęku, odczuwamy smutek i przygnębienie, wycofujemy się z życia społecznego lub trudno nam opanować emocje, reagujemy złością i popadamy w konflikty. W większości przypadków trudności te ustępują samoistnie wtedy, gdy przemija stres związany z zaistniałą sytuacją. Do takich sytuacji należą np. przejściowe problemy w pracy i w rodzinie, ale też zdarzenia, które kojarzą się nam pozytywnie jak np. zawarcie małżeństwa, urodzenie dziecka czy święta. Często w przezwyciężeniu trudności pomagają nam rodzina i przyjaciele.
Zdarza się jednak, że dolegliwości utrzymują się dłużej lub że pojawiają się także wtedy, gdy trudno jest określić konkretną ich przyczynę. U osób, które cierpią z powodu lęku może dojść do tzw. sprzężenia zwrotnego: lęk powoduje zaburzenia somatyczne (np. dolegliwości żołądkowe, bóle głowy, bóle pleców, duszność, kołatanie serca) a te z kolei wpływają na wzrost lęku o własne zdrowie. Coraz więcej pacjentów w praktyce ogólnolekarskiej słyszy diagnozę zaburzeń nerwicowych, co oznacza, że przyczyny ich dolegliwości mają źródło w emocjach, nie ma natomiast żadnych zmian w ciele.
Dzieje się tak dlatego, że ciało i psychika są ze sobą głęboko związane i wszystkie przeżycia psychiczne znajdują swoje odzwierciedlenie w fizjologii. Stare powiedzenie mówi, że “w zdrowym ciele zdrowy duch”. Powiedzenie to możemy odwrócić i stwierdzić, że bez zdrowego ducha nie ma zdrowego ciała.
Objawy nerwicowe obejmują:
• zaburzenia czynności somatycznych: przyspieszenie akcji serca (tachykardia), omdlenia, nudności, wzdęcia, biegunki, duszność, świąd, zaczerwienienia, dolegliwości bólowe (np. bóle brzucha, głowy, pleców), mrowienia, drżenia, drętwienia różnych części ciała, porażenia lub skurcze różnych grup mięśniowych, niedowidzenie, niedosłyszenie, częste oddawanie moczu, zaburzenia erekcji, zaburzenia miesiączkowania
• zaburzenia przeżywania: lęk, niepokój, napięcie, fobie, lękowe oczekiwanie, obniżenie nastroju, poczucie rozdrażnienia, trudności w koncentracji uwagi, poczucie obniżenia sprawności intelektualnej i fizycznej, zburzenia pamięci, natręctwa myślowe, nadmierne martwienie się o zdrowie, poczucie obcości i zmiany w otoczeniu
• zaburzenia zachowania: natrętne czynności, zahamowania w kontaktach międzyludzkich, zachowania niedojrzałe, zachowania impulsywne.
Dlaczego dochodzi do zaburzeń nerwicowych?
Zwykle składa się na to kilka grup czynników: wszystko to, co otrzymaliśmy od naszej rodziny pochodzenia (zarówno geny jak i wychowanie), bieżąca sytuacja życiowa oraz tzw. konflikty wewnętrzne, czyli np. rozbieżność pomiędzy naszymi dążeniami i możliwościami, marzeniami a powinnością itp. Konflikty te są często nieświadome i z tego też względu stanowią dla nas duże obciążenie psychiczne.
Przyczyną trudności psychicznych może być długotrwały stres czyli przedłużająca się sytuacja, która wymaga od nas dużych nakładów sił. Oprócz różnego rodzaju dolegliwości somatycznych cierpimy wtedy z powodu obniżonej koncentracji, stałego zmęczenia, poczucia winy, że nie wywiązujemy się ze swoich zobowiązań.
O nerwicy mówi się, że jest zaprzeczeniem rozwoju. Człowiek zamiast rozwijać się i samorealizować, ulega, na głębszym poziomie psychiki, autodestrukcji i rozmija się ze swoim prawdziwym JA.
Dolegliwości psychiczne można leczyć
Obecnie różne zaburzenia psychiczne są leczone z dużą skutecznością.
Cierpiący na nie pacjent może skorzystać z pomocy lekarza psychiatry, który
dokonuje oceny trudności, przepisuje leki lub/i kieruje pacjenta na
psychoterapię lub może zgłosić się samodzielnie bezpośrednio do psychoterapeuty.
• odczuwamy niepokój i nie radzimy sobie z trudnymi sytuacjami
• doświadczamy poczucia braku sensu tego, co robimy, smutku i stałego niezadowolenia ze swojego życia
• cierpimy z powodu braku pewności siebie lub spostrzegamy, że nie wykorzystujemy w pełni swojego potencjału
• trudno nam poradzić sobie ze zmianą w życiu, żałobą, rozwodem, utratą pracy
• usłyszeliśmy od swojego lekarza diagnozę nerwicy, depresji, zaburzeń osobowości.
Jak wygląda proces psychoterapii psychoanalitycznej i psychoanalizy?
Terapia psychoanalityczna i psychoanaliza są procesami, które wymagają czasu i zaangażowania. Spotkania odbywają się regularnie – zazwyczaj 1-3 razy w tygodniu w przypadku psychoterapii psychoanalitycznej i 4 razy w tygodniu w przypadku psychoanalizy. Każda sesja trwa 50 min, a ich terminy są stałe. Zanim podejmiemy decyzję o rozpoczęciu psychoterapii czy psychoanalizy potrzebne są wstępne konsultacje. Zazwyczaj są to 3 lub 4 spotkania, w czasie których omawiane są powody zgłoszenia, psychoterapeutka pozyskuje podstawową wiedzę o naturze trudności zgłaszającej się osoby, a ona dzięki wstępnym konsultacjom może "poczuć", czego można się spodziewać po pracy psychoanalitycznej. Konsultacje kończą się ustaleniem, czy i jaki rodzaj pracy psychoterapeutycznej może być pomocny dla zgłaszającej się osoby. Jeżeli obie strony wyrażają zgodę na wspólną pracę, zawierają ustną umowę i ustalają niezbędne do jej prawidłowego przebiegu warunki.
Od samego początku pracy terapeutycznej osoba, która przychodzi po
pomoc, jest zachęcana do tego, by wykorzystała czas sesji na przyglądanie się
sobie, swoim emocjom i zachowaniu.
W rzetelnie prowadzonej psychoterapii i psychoanalizie wszystko objęte jest całkowitą poufnością.
Cokolwiek przychodzi pacjentowi/pacjentce do głowy,
powinno być omówione w czasie sesji. Przedmiotem pracy terapeutycznej są
uczucia, myśli, wspomnienia, sny pacjenta/pacjentki. Psychoterapeutka słucha, czasami zadaje pytania i stara się pomóc
pacjentowi/pacjentce zrozumieć prawdziwe znaczenie jego/jej emocji oraz sens jego przeżyć poprzez podawane mu/jej interpretacje. W miarę postępu w psychoterapii pacjent/ka uzyskuje głębszy wgląd w
siebie, czuje się bardziej spójny wewnętrznie, dzięki czemu odkrywa nowe, bardziej adekwatne i skuteczne drogi radzenia sobie z
problemami i emocjami, co przekłada się na jego/jej styl zachowania.